Skolyoz

Skolyoz, omurganın yan tərəflərə anormal şəkildə eğilməsi ilə xarakterizə edilən bir əzələ deformitetidir. Normal şəraitdə əzələ düz bir xəttə sahib olmalıdır, amma skolyoz halında əzələ yan tərəflərə doğru eğrilə bilər, bu isə sırtın və ya belin yan tərəfə yatmasına səbəb olur.

Skolyozun səbəbləri müxtəlif ola bilər və bu səbəblər əsasən iki əsas kateqoriyaya bölünür:

1. **İdiyopatik Skolyoz:** Bu, ən yayılmış skolyoz növüdür və səbəbi tam olaraq bilinməz. İdiyopatik skolyoz genəlliklə uşaqlıq və ya gənclik dövründə ortaya çıxır və çox zaman ailəvi bir yatkınlığı göstərir. İdiyopatik skolyoz, əzələnin böyümə dövrü boyunca irəliləyə bilər.

2. **İkincil Skolyoz:** Bu növ skolyoz başqa bir sağlamlıq probleminin və ya səbəbin nəticəsində ortaya çıxara. İkincil skolyozun səbəbləri arasında omurilik infeksiyaları, omurqan yaralanmaları, əzələ zəifliyi, nöromuskulyar xəstəliklər və doğulmuş anormallıqlar olabilir. İkincil skolyoz həyat boyu və ya bəlli bir dövr ərzində inkişaf edə bilər.

Skolyozun şiddəti və müalicəsi fərdə-fərdə dəyişə bilər. Yüngül skolyoz hallarında yalnız izləmə və fizioterapi tələb edə bilər, amma ciddi hallarda cərrahi müdaxilə lazım ola bilər. Tedavi seçimləri əzələnin eğriliyinin dərəcəsinə, yaşa, sağlamlıq vəziyyətinə və simptomlara görə təyin olunur.

Skolyozun müalicə məqsədləri aşağıdakıları əhatə edə bilər:

- Əzələnin eğriliyini düzəltmək və ya nəzarət altına almaq.

- Ağrını yatmaq.

- Əzələ və göğs qafesinin funksiyasını qorumaq.

- Estetik nəticələri yaxşılaşdırmaq.

Tedavi seçimləri fizioterapi, idman, dəstəkləyici qorset istifadəsi və cərrahi müdaxiləni əhatə edə bilər. Tedavi planı hər bir xəstə üçün fərdiləşdirilir və bir ekspert həkim tərəfindən təyin olunmalıdır.

Skolyozun tez teşhisi və tez müalicəyə başlanması əzələ deformitetinin irəliləməsini qarşısını ala bilər və həyat keyfiyyətini yaxşılaşdıra bilər. Bu səbəblə, skolyoz simptomları aşkarlandıqda bir sağlamlıq mütəxəssisi ilə əlaqə saxlamaq önəmlidir.