Qiriq və cıxıqlar

Qiriq və cıxıqlar

Kırık və çıxıq, sümüklüqlərin və ya eklemlərin zərər gördüyü və normal funksiyalarını yerinə yetirə bilmədikləri travmatik yaralanmaları ifadə edən tibbi terminlərdir. Hər iki problem də acil tibbi müdaxilə tələb edə biləcək ciddi problemlərdir.


**Kırıq (Fraktur):**

- Bir sümük, travmatik bir təsirin nəticəsində qırıldıqda, bu vəziyyətə "kırıq" deyilir.

- Kırıq sümüklər açıq (cildin xaricində) və ya qapalı (cildin altında) ola bilər.

- Qırıq sümüklər genelliklə ağrı, şişmə, morarma və hərəkət məhdudiyyəti kimi göstəricilərlə özünü göstərir.

- Müalicə, kırığın tipinə, yerinə və şiddətinə bağlı olaraq dəyişir. Kəskin qırıqlar genelliklə alçı və ya qurudan kömək alaraq sabitlənir, lakin bəzən cərrahi müdaxilə tələb edə bilər.


**Çıxıq (Lüksasiya):**

- Bir əkizmə normal mövqeyindən çıxdıqda və ya yerindən oynadıqda, bu vəziyyətə "çıxıq" deyilir.

- Ən çox qarşılaşılan çıxıq növü əllər, dirəklər, parmaklar, dizlər, bel əkizi və ayaq bileyi kimi əkizmələrdə baş verir.

- Çıxıq əkizin normal mövqeyə sahib olmadığı, ağrı, şişmə və hərəkət məhdudiyyəti ilə göstərilir.

- Çıxıqın müalicəsi əkizi yerinə qoymaq üçün bir tibbi ekspertin müdaxiləsini tələb edir. Bu proses adətən sedasiya altında icra olunur. Sonra çıxıq əkizlərinin törəməməsi üçün alçı, atel və ya bağlama istifadə edilə bilər.


Hər iki vəziyyət də acil tibbi müdaxilə tələb edə bilər və komplikasiyaları qarşısını almaq üçün düzgün müalicə və nəzarət əhəmiyyətli olur. Əgər bir kırıq və ya çıxıq şübhəsi varsa, bir tibbi ekspertə müraciət edərək və lazım olan tibbi müdaxiləni almagınız vacibdir.