Endoprotez, bir eklemde meydana gələn ciddi zərər və ya deyenerasiya nəticəsində eklem funksiyasını bərpa etmək və ya yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə həyata keçirilən bir cərrahi əməliyyatdır. Bu prosedur zamanı xəsarət almış və ya yıpranmış eklem, süni bir protez və ya implant ilə əvəzlənir. Endoprotez əsasən diz, əngərlik-dirək, bədən ənəyi, dirək və ayaq bileyi kimi böyük eklem bölgələrində istifadə olunur.
İşdə endoprotez cərrahisinin istifadə olunduğu bəzi eklem bölgələri və vəziyyətlər:
1. **Diz Endoprotezi:** Diz eklemi osteoartrit, travma və ya digər səbəblərlə ciddi zərər gördüyündə, diz eklemi endoprotezi tətbiq edilə bilər. Bu prosedur zamanı diz eklemi süni bir protez ilə əvəzlənir.
2. **Əngərlik-Dirək Endoprotezi:** Əngərlik-dirək eklemi, əngərlik-dirək osteoartriti, rotator manşet yırtığı və ya digər zərərlərdən əziyyət çəkən xəstələrdə endoprotez tələb edə bilər. Əngərlik-dirək endoprotezi, əngərlik-dirək eklemi protezi ilə əvəzlənməsi üçün istifadə edilir.
3. **Bədən ənəyi Endoprotezi:** Bədən ənəyi eklemi osteoartrit, bədən ənəyi qırığı və ya digər səbəblərlə zərər görürsə, bədən ənəyi endoprotezi tətbiq edilə bilər. Bu prosedur zamanı bədən ənəyi protezi ilə əvəzlənir.
4. **Dirək Endoprotezi:** Ciddi dirək eklem zərəri və ya deyenerasiya halında, dirək endoprotezi tətbiq edilə bilər. Dirək eklemi süni bir protez ilə əvəzlənir.
5. **Ayaq Bileyi Endoprotezi:** Ayaq bileyi osteoartrit, romatoid artrit və ya digər eklem problemlərindən kaynaklanan zərərlərdən əziyyət çəkən insanlar üçün ayaq bileyi endoprotezi bir seçim ola bilər.
Endoprotez cərrahisi, eklem ağrısı, sərtlik, hərəkət məhdudiyyəti və həyat keyfiyyətini önəmli ölçüdə təsir edən vəziyyətlərdə ümumiyyətlə son çarə kimi nəzərdə tutulur. Bu cür cərrahi prosedurlar, xəstələrin eklem funksiyasını bərpa etmələrinə kömək edə bilər və ağrını azaldarlar. Ancaq hər cərrahi müdaxilə kimi endoprotez cərrahisinin də riskləri vardır, buna görə də xəstələr əməliyyat seçimlərini və potensial riskləri həkimləri ilə ətraflı şəkildə müzakirə etməlidirlər.